Jaka jest rola samokontroli w życiu chorego na cukrzycę?
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek
Specjalista chorób wewnętrznych, diabetolog, hipertensjolog, kierownik Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych SUM, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, konsultant krajowy w dziedzinie diabetologii.
Samokontrola cukrzycy stanowi klucz do prawidłowego prowadzenia chorych, zapobiegającego powstawaniu następstw choroby. Obejmuje samodzielną kontrolę poziomu glukozy, ale także pomiar ciśnienia krwi i cykliczne badanie stóp.
Samokontrola pozwala na bieżące określanie poziomu glukozy i ocenę czy cukrzyca jest dobrze wyrównana. Pozwala także na samodzielne korygowanie dawek leków, zwłaszcza insuliny w przypadku nieprawidłowych wartości. Samokontrola to także możliwość edukacji. Chory badając poziom glukozy po jedzeniu może stwierdzić, jak dany posiłek wpływa na jej poziom i odpowiednio do tego korygować dietę lub leczenie.
Jakie nowoczesne urządzenia są dostępne na rynku, które umożliwiają ciągłe monitorowanie glikemii, tym samym ułatwiają życie diabetykom?
Samokontrolę poziomu glukozy można prowadzić za pomocą glukometrów, urządzeń, które z kropelki krwi podają aktualną wartość glikemii. Pomiar glukometrem wymaga nakłuwania opuszek palców.
Nowsze urządzenia dają możliwość oceny stężenia glukozy metodą skanowania (FGM – flash glucose monitoring oraz isCGM – intermittently scanned Continuous Glucose Monitoring) w oparciu o pomiar w płynie śródtkankowym. Chory przesuwa czytnik lub telefon ze specjalną aplikacją nad sensorem umieszczonym na ramieniu i uzyskuje odczyt aktualnego stężenia glukozy, profil z ostatnich 8 godzin i bieżący trend zmian glikemii (spadkowy lub wzrostowy).
Inny typ urządzeń to mierniki ciągłego pomiaru tzw. w czasie rzeczywistym (rtCGM – real time Continuous Glucose Monitoring) za pomocą elektrody wszczepionej do tkanki podskórnej. Poza parametrami uzyskanymi ze skanerów glukozy, dodatkowo dają możliwość ustawienia alarmów zbyt niskiego lub wysokiego stężenia, uprzedzając chorego o niebezpieczeństwie.
Zalety telemedycyny dla chorego na cukrzycę w dobie COVID-19
Wizyta chorego u lekarza obejmuje przede wszystkim rozmowę, w czasie której chory podaje swoje wyniki oznaczeń, a lekarz może przedstawić zasady korekcji dawek leków i zmotywować chorego do właściwego leczenia. Ponadto chory może omówić z lekarzem swoje dodatkowe wątpliwości i dolegliwości. W sytuacji, gdy chory używa urządzeń z możliwością przesyłu danych do pamięci komputera lub chmury komputerowej (niektóre glukometry, urządzenia do ciągłego pomiaru glikemii, pompy insulinowe) może przekazać lekarzowi te dane wcześniej, aby dać możliwość zapoznania się przed wizytą i udzielenia wartościowej porady. Wszystkie te elementy wizyty mogą odbyć się zdalnie nie narażając chorego na potencjalny kontakt z wirusem.